Podział witamin na rozpuszczalne w tłuszczach i w wodzie
Witaminy są jednymi ze składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego i zdrowego działania naszego organizmu. Właśnie dlatego warto zadbać o to, by dostarczać ich mu we właściwej ilości, bowiem zarówno ich nadmiar, jak i niedobór niosą za sobą dość poważne konsekwencje.
Każda z witamin posiada inne role w organizmie człowieka, uczestnicząc w zgoła odmiennych procesach i czynnościach wykonywanych przez niego. Same w sobie witaminy nie są typowymi składnikami pokarmowymi ? ich zadania sprowadzają się jedynie do tak zwanej regulacji.
Jak działają witaminy?
Nasz organizm wymaga dość niewielkich ilości witamin ? mimo wszystko nie są one składnikami dobrze przez niego przyswajanymi, zwłaszcza dlatego, że nie ulegają procesowi syntezowania. W związku z tym polegają one przede wszystkim na łatwych do przyswojenia produktach zwierzęcych i roślinnych, które każdy człowiek codziennie spożywa. Witaminy w połączeniu z innymi składnikami odżywczymi pozwalają na ustabilizowanie metabolizmu, ułatwiają rozwój tkanek, komórek i kości, a jednocześnie chronią system odpornościowy.
Podział witamin
Ogólnie rzecz biorąc wyróżnia się trzynaście różnych rodzajów witamin wymaganych do prawidłowego funkcjonowania organizmu ? te z kolei można rozbić na dwie podstawowe kategorie: te rozpuszczane w tłuszczach oraz witaminy, które rozpuszcza się w wodzie. Podczas gdy te pierwsze są z łatwością wypłukiwane z organizmu (i muszą być mu dostarczane codziennie, by zachować ich odpowiednią ilość), drugie gromadzą się w tkankach tłuszczowych naszego ciała. Naturalnie rzecz biorąc witaminy z każdej grupy, choć mają bardzo różne właściwości oraz przynoszą nieco inne korzyści, są bardzo istotne i warto wiedzieć, w jaki sposób zaspokoić zapotrzebowanie na nie.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
- Witamina A ? jedna z ważniejszych witamin wpływających na wzrok, zdrową skórę, a także rozwój kości i zębów, ma swój wpływ również na dobry stan systemu odpornościowego. Jej prekursorem jest beta-karoten, który jest konwertowany przez organizm właśnie na witaminę. Witaminę A można znaleźć przede wszystkim w mleku, serze, maśle, jajkach i różnego rodzaju zielonych warzywach (wszyscy wiemy, ile beta-karotenu zawierają w sobie marchewki). Jej niedobór może skutkować między innymi tzw. ?kurzą ślepotą?.
- Witamina D ? witamina mająca swoje zastosowania przede wszystkim w przyspieszaniu procesu wchłaniania innych pierwiastków i składników odżywczych, w tym wapnia, fosforu i potasu. Ma wpływ na zdrowe kości i zęby, a jej niedobór może powodować wypadanie tych drugich, a także krzywicę czy osteomalację. Witaminę D najłatwiej znaleźć w żółtku jaj, mleku, maśle i rybach.
- Witamina E ? witamina wpływająca na metabolizm mięśni i chroniąca układ krążenia przed różnego rodzaju chorobami ? znacznie wpływa na krzepnięcie krwi. Znajdziemy ją w mleku, jajach i maśl, a także olejach i warzywach liściastych.
- Witamina K ? jedna z najważniejszych witamin warunkujących prawidłowe krzepnięcie krwi w organizmie ? jej niedobór może prowadzić do zaburzeń w tymże procesie. Znaleźć ją można w warzywach liściastych (jak sałat czy kapusta), a także pomidorach i mleku.
Witaminy rozpuszczalne w wodzie
- Witamina B1 ? zwana tiaminą, jest częścią enzymu potrzebnego do metabolizmu. Wpływa na funkcje nerwów, a jej niedobór może prowadzić do choroby beri-beri i wielu innych mniejszych schorzeń. Możemy jej szukać w wieprzowinie, pełnoziarnistych chlebach i orzechach.
- Witamina B2 ? ryboflawina. Dobrze wpływa na ogólną odporność organizmu, metabolizm, kondycję skóry i wzrok. Znaleźć ją można w mleku i produktach mlecznych, a także w zielonych warzywach. Niedobór może skutkować zapaleniem skóry , a nawet zahamowanie wzrostu.
- Witamina B3 ? niacyna ? jej niedobór może prowadzić do choroby zwanej pelagrą. Sama w sobie jest częścią enzymu wymaganego do prawidłowego metabolizmu. Jej wpływ na system nerwowy i trawienny jest zauważalny. Aby dostarczyć ją organizmowi musimy jeść dużo mięsa, drobiu, ryb oraz warzyw, w szczególności grzybów.
- Witamina B5 ? kwas pantotenowy, jedna z witamin występujących w większości pokarmów. Bierze udział w wielu różnych procesach, w tym w metabolizmie i przenoszeniu energii ? wpływa na wzrost i wygląd włosów i hamuje proces starzenia się. Jej niedobór może prowadzić do zaburzeń wzrostu, czucia i snu.
- Witamina B6 ? zwana także pirydoksyną. Jej wpływ na organizm jest widoczny przede wszystkim w procesach krwiotwórczych. Zaopatruje komórki nerwowe w glukozę. Znajduje się w różnego rodzaju produktach, przede wszystkim jajkach i roślinach strączkowych. Jej niedobór może negatywnie wpływać na układ nerwowy oraz pokarmowy i powodować nadmierne zmęczenie, stany lęku i depresji.
- Witamina B7 ? biotyna ? część enzymu potrzebnego do prawidłowego metabolizmu energii, a także do syntezy kwasów tłuszczowych. Ma wpływ na stan włosów i skóry, a także kości ? jej niedobór może wywoływać zmiany skórne i łojotok. Aby się w nią zaopatrzyć musimy spożywać żółtka jaj, groch, pomidory i czekoladę.
- Witamina B11 ? zwana także folacyną lub kwasem foliowym ? przede wszystkim bierze udział w metabolizmie, aczkolwiek ma również duży wpływ na układ odpornościowy. Posiadanie zbyt małych jej ilości może prowadzić do anemii, a także różnego rodzaju problemów z sercem i przewodem pokarmowym. Jej źródłem są żółtka jaj, drożdże, warzywa liściaste i sok pomarańczowy.
- Witamina B12 ? często nazywana kobalaminą, bierze udział w procesach krwiotwórczych w szpiku kostnym, ma wpływ na układ nerwowy ? jej niedobór może wywołać jego poważne i trwałe uszkodzenia. Uzupełnić ją możemy poprzez spożywanie mleka, jaj, mięsa i ryb.
- Witamina C ? jest jedną z najpopularniejszych witamin, znanych ze swoich funkcji wzmagających odporność. Jest wspaniałym przeciwutleniaczem, stabilizuje psychikę i wpływa na dobry stan uzębienia. Jest jednocześnie bardzo nietrwała, w związku z czym organizm potrzebuje bardzo dużych jej ilości. Znaleźć ją można przede wszystkim w cytrusach, aczkolwiek wielkich jej ilości można poszukiwać również w pomidorach, papryce i truskawkach.
Podsumowanie
Słowem podsumowania, witaminy są kluczowymi składnikami odżywczymi organizmu i choć istnieje aż trzynaście ich rodzajów, każdy z nich okazuje się równie ważny dla zdrowia naszego organizmu.
Dodaj komentarz